Søkje konsesjon for erverv av fast eigedom

Konsesjon er løyve frå kommunen til å erverve ein eigedom. Ein ervervar tek over eigedommen som ny eigar, og dette kan til dømes skje ved kjøp, arv eller gåve. Ein eigedom kan til dømes vere hus, gard, ikkje utbygd tomt eller andre areal. Skal du ta over ein eigedom som det er konsesjonsplikt på, må du søkje kommunen om løyve til å ta over eigedommen.

Dei fleste eigedomserverv er likevel konsesjonsfrie. Det vil seie at du ikkje må søkje om konsesjon. Skal du ta over ein konsesjonsfri eigedom, må du i staden sende ei eigenerklæring for å stadfeste konsesjonsfridommen.

Gjeld ervervet leilegheiter og utbygd eigedom som ikkje overstig 2 dekar, treng du som regel ikkje å sende konsesjon eller eigenerklæring.

• utbygd eigedom som er over 100 dekar totalt
• utbygd eigedom som har meir enn 35 dekar fulldyrka eller overflatedyrka jord
• ikkje utbygd eigedom som er i område regulert for landbruksføremål

Tek du over ein eigedom frå nær slekt eller med odelsrett, kan ervervet vere konsesjonsfritt.

Les meir om konsesjon

Nokre kommunar har innført ei forskrift om nedsett konsesjonsgrense (nullgrenseforskrift). Dette er lokale reglar som gjer at det er buplikt på eigedommen. Grunnen til slike lokale reglar er å hindre at eigedommar som bør brukast til heilårsbustad blir brukte til fritidsføremål.

Sjå oversikt over kommunar med forskrift om nedsett konsesjonsgrense

Buplikt tyder at nokon må bu på eigedommen. Buplikta kan vere personleg eller upersonleg. Personleg buplikt tyder at eigaren må bu der sjølv. Ved upersonleg buplikt kan andre enn eigaren bu der.

Kommunen kan stille vilkår om buplikt for å innvilge konsesjon. Det kan vere buplikt på ein eigedom sjølv om han er konsesjonsfri.

Les meir om buplikt

Til søknaden kan du leggje ved vedlegg. Vi tilrår at du har dette klart når du skriv søknaden.

Bruk skjemaet Søknad om konsesjon på erverv av fast eigedom (LDIR-359) for å søkje:

Hugs å søkje innan tre veker etter at avtalen er inngått eller du fekk råderett over eigedommen.

• kven som søkjer, og opplysningar om eigedommen
• skildring av noverande bygg på eigedommen (bustadhus, hytte, driftsbygning,
• forretningsgard, industri o.l.)
• opplysningar spesielt for jord- og skogbrukseigedommar (landbrukseigedommar)
• eventuelle tilleggsopplysningar

I tillegg skal du leggje ved originalar eller stadfesta avskrift av

• skøyte
• kjøpekontrakt
• leigekontrakt eller annan avtale
• takst

Dersom overtakinga gjeld ein landbrukseigedom, skal du også leggje ved ein skogbruksplan, dersom dette finst.

I skjemaet finn du rettleiing til korleis det skal fyllast ut. Søknader skal signerast av både søkjaren og overdragaren.

Send søknaden med vedlegg til kommunen der eigedommen ligg.

Om du får stadfesting på søknaden du har sendt inn, er avhengig av rutinar i kvar enkelt kommune.

Når du søkjer om konsesjon, må du betale eit gebyr. Saka blir først behandla når gebyret er betalt. Kor mykje du skal betale, er bestemt av kvar enkelt kommune.

Du vil få ein faktura når søknaden er send inn.

Du slepp gebyr dersom søknaden gjeld overtaking på grunn av slektskap eller odel når du ikkje kan oppfylle buplikta.

Dersom du ikkje får vedtak i saka innan ein månad, skal kommunen sende deg orientering om saksbehandlingstida.

Når kommunen har fått søknaden, sjekkar dei opplysningane du har sendt inn. Dersom dei treng meir informasjon kan dei be om dette.

Det er kommunen der eigedommen ligg, som behandlar søknaden og gjer vedtak om buplikt.

Dersom ervervet gjeld ein landbrukseigedom, vil kommunen leggje vekt på dette:

• Den avtalte prisen tek omsyn til ei samfunnsmessig forsvarleg prisutvikling.
• Føremålet ditt tek omsyn til busetjinga i området.
• Ervervet gjev ei driftsmessig god løysing.
• Du blir rekna som skikka til å drive eigedommen.
• Omsynet til heilskapleg ressursforvaltning og kulturlandskapet.

Punkt 1 og 4 gjeld ikkje når nær slekt, eller ein person med odelsrett søkjer konsesjon fordi dei ikkje skal oppfylle den lovbestemte buplikta. Då vil det i tillegg til punkt 2, 3 og 5 mellom anna bli lagt vekt på storleiken på eigedommen, avkastningsevna og husforholda. I tillegg kan det leggjast vekt på kva tilknyting du har til eigedommen, og kva livssituasjon du er i.

Dersom det oppstår sameige i eigedommen, blir det vanlegvis ikkje gjeve konsesjon.

Søknaden kan bli teke ut i kontroll. Du pliktar å godta kontroll, gje nødvendige opplysningar og hjelpe til med å gjennomføre kontrollen. Kontrollar kan gjere at saksbehandlinga tek lengre tid.

For nokre konsesjonspliktige erverv er kommunen pliktig å gjennomføre priskontroll. Det vil seie at dei vurderer om den avtale prisen tek omsyn til ei samfunnsmessig forsvarleg prisutvikling. Ved priskontroll kan det fastsetjast ein lågare pris enn avtalt.

Det blir gjort priskontroll på

• utbygd eigedom med over 35 daa fulldyrka jord og overflatedyrka jord
• ikkje utbygd eigedom med fulldyrka jord, overflatedyrka jord eller innmarksbeite

Det blir ikkje gjort priskontroll på

• utbygd eigedom med eit brukbart bustadhus når kjøpesummen er under 3 500 000 kroner
• utbygd eigedom med skog, innmarksbeite og uproduktive areal
• ikkje utbygd eigedom med skog og uproduktive areal

Du får svar på søknaden i form av eit vedtaksbrev frå kommunen. Saksbehandlingstida i kommunen varierer, ta kontakt med kommunen din for å få svar på dette.

Dersom søknaden blir godkjend, registrerer kommunen opplysningane i matrikkelen. Du får melding frå kommunen når opplysningane er registrerte i matrikkelen.

Når du har fått stadfesta at kommunen har registrert opplysningane i matrikkelen, skal du sende heimelsdokumentet (skøyte, festekontrakt eller liknande) til Kartverket for tinglysing.

Du kan klage på vedtaket. Klaga sender du til kommunen. Dersom kommunen ikkje endrar vedtaket sitt, sender dei klaga og saksdokumenta til statsforvaltaren. Det er statsforvaltaren som gjer endeleg vedtak i klagesaka.

Klagefrist: 3 veker.

Dersom kjøpekontrakten ikkje seier noko anna, er det du som kjøpar som har konsesjonsrisikoen. Dette vil seie at dersom du ikkje får konsesjon, må du overdra eigedommen. Kommunen set frist for vidaresal.

Eigedommen må då seljast til nokon som kan få konsesjon, eller som kan erverve konsesjonsfritt. Dette kan tyde at eigedommen i nokre tilfelle må seljast til ein lågare pris enn det du sjølv betalte. Dersom eigedommen ikkje blir seld innan fristen, kan han bli tvangsseld.